Organ Bağışı İçin Herkes Üzerine Düşeni Yapmalı

Yeşilyurt Belediyesinin ev sahipliğinde üç gün boyunca Malatya’da gerçekleşen Genç Bağış Elçileri Zirvesine katılan gençlerin organ bağışının artmasına yönelik fikirleri, önerileri, tespitleri ve çözüm önerilerinden oluşan 20 maddelik bildiri yayınlandı.   

Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Türkiye Ulusal Ajansı tarafından desteklenen Kentsel Gelişim Derneğinin koordine ettiği, Yeşilyurt Belediyesi, İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Enstitüsü, Türkiye Organ Nakli Vakfı ve Türk Kızılay’ı Malatya Şubesinin destekleriyle Malatya’da gerçekleşen Genç Bağış Elçileri Zirvesinin bildirisinde şu ifadeler yer aldı;

1.Kişilerin organ bağışı yapması ve organ bağışı reddi yapması için online bir sistem devletimizin ilgili kuruluşları tarafından oluşturulmalıdır veya e-devlet, e-nabız gibi uygulamalara bu sistem dahil edilmelidir.

2.Organ bağışı ile ilgili 2238 sayılı yasanın Anglo - Amerikan hukuk sisteminden alındığı düşüncesiyle bu mevcut yasanın toplumumuzun dinamiklerine daha uygun olarak ilgili tüm paydaşlarının da dahil edilmesi ile yeni bir yasa düzenlenmelidir.Bu yeni yasa düzenlemesinde bölgesel çalıştaylar ile sorun odaklı çözüm politikaları üretilmelidir.

3.Türkiye'de otomatik organ bağışı sistemine katılım için itiraz modelinin uygulanacağı düzenlemeler yapılmalıdır.

4.İslam Dini'nin organ bağışına izin verdiği konusu ile ilgili olarak bilgilendirme faaliyetleri daha etkin bir şekilde yapılmalıdır. Bu amaç doğrultusunda sergiler, kısa film çekimleri, diyanetin insanları organ bağışına davet etmesi, sosyal medya hashtagleri, afiş çalışmaları yapılmalı ve yapılan çalışmalar geliştirilmelidir.

5.Ölüden organ naklinde kişinin sağken rızası olmasına rağmen, kişinin ailesinden tekrardan onay aranmaması için hukuksal düzenleme acil olarak yapılmalıdır. Mevcut düzenlemedeki hüküm uygulamada tam tersi olarak sorunlar oluşturmaktadır.

6.Organ bağışının sadaka-i cariye olduğunu anlatan çalışmaların sayısı artırılmalı ve Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu konudaki fetvaları daha çok gündeme getirilmelidir.

7.Organ Bağışını teşvik edecek cuma hutbeleri yılın belirli zamanlarında yapılmalı ve hatta bu hutbeler Tıp Hekimleri tarafından gerçekleştirilmelidir. Bu konuda Sağlık Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı ortak çalışma yürütmelidir.

8.Hukuka aykırı yapılan organ bağışı ve organ ticareti için cezalar daha caydırıcı hale getirilmelidir. Kanundaki hukuka aykırı organ bağışı durumunda belirli gerekçelerle kişilere ceza verilmemesine dair hüküm daraltılmalıdır. Sadece mahkemelerin takdirine bırakılmamalı özel şartlar getirilmelidir.

9.Ölüden organ naklinde otopsi esnasında savcılık ile hastane arasındaki iletişimin hızlı bir şekilde kurulması için Sağlık Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı arasında çalışma başlatılmalıdır. Bu hususa özel kanuni düzenleme getirilmelidir.

10.Organ bağışı kartı yerine yeni kimliklerde kişinin organ bağışı yaptığını gösteren bir bölüm eklenmelidir. En azından yeni kimlik kartlarındaki çip içerisine bu bilgiler görünecek şekilde sistem yerleştirilmelidir. Veya Organ bağış kartına erişimin kolaylaştırılması ile bu kartın tanınırlığı ve etkinliğinin arttırılması gerekmektedir.

11.Organ bağışında bulunan kişilerin isimleri yaşatılmalıdır. Bu kapsamda organ bağışında bulunan kişi adına Sağlık Bakanlığı tarafından ağaç dikilmesi sağlanabilir. Örneğin "Bir Bağış Bir Fidan Kampanyası" başlatılabilir.

12.Kişinin Organ bağışı beyanına ilişkin ilgili bilgiler ehliyetlere tekrar eklenmelidir.

13.Ulusal hibe programlarında, hibe veren kuruluş tarafından organ bağışı ve gönüllülük teması projelerde öncelikli alanlar arasına eklenmelidir.

14.Ortaokul ve Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredatına teorik ve uygulamalı olarak organ bağışı konusu eklenmelidir.

15.Din adamları organ bağışı konusunda özellikle Sağlık Uzmanları tarafından daha fazla bilgilendirilmeli ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından özel bir eğitime tabi tutulmalıdır. Bununla beraber Din adamlarının cami içinde veya dışında farklı faaliyetler aracılığı ile bir araya gelerek organ bağışı konusunda bilgi vermesi sağlanmalıdır.

16.Organ bağışı konusunda Gençlik Çalışanları ve gençler yılın belirli zamanlarında Diyanet İşleri Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ortak koordinasyonuyla yürütülecek faaliyetler aracılığı ile bilgilendirilmelidir. Bu vesile Genç Bağış Elçileri Ulusal boyutta ele alınarak yaygınlaştırılmalıdır.

17.Kişilerin Organ bağışı yapmasını teşvik edici yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

18.Organ bağışı ile ilgili olarak ülkemizde yer alan Sivil Toplum Kuruluşları ile daha aktif çalışmalar yapılarak bu sürece STK’ların da dahil edilmesi sağlanmalıdır. 

19.Organ bağışında gönüllü çalışmalar teşvik edilmelidir.

20.Bireylerin organ bağışı konusunda yeterli derecede bilgilendirilmesi bu konu ile ilgili tüm paydaş kurumlar aracılığı ile daha etkin bir şekilde sağlanmalıdır.