Maymun Çiceği Risk Durumu ve Yayılım
Mpox (eski adıyla maymun çiçeği), özellikle ölümcül klad 1b suşu ile dikkat çeken bir hastalık olarak gündeme gelmeye devam ediyor.
Mpox (eski adıyla maymun çiçeği), özellikle ölümcül klad 1b suşu ile dikkat çeken bir hastalık olarak gündeme gelmeye devam ediyor. 2024 yılında İsveç, Avustralya ve Pakistan gibi ülkelerde yeni vakalar tespit edilen bu tür, genellikle çıban benzeri lezyonlar ve döküntülerle tanınsa da daha az bilinen önemli bir belirtisi de mevcut: şişmiş lenf düğümleri.
Az Bilinen Belirtiler
Uzmanlara göre, boyun, kasık ve koltuk altı bölgelerindeki şişmiş lenf düğümleri, klad 1b türünün erken aşamalarında görülebiliyor. Genellikle soğuk algınlığı veya bademcik iltihabı gibi daha yaygın hastalıklarla karıştırılan bu belirti, enfekte kişilerin bağışıklık sisteminin virüsle savaşma çabasıyla ortaya çıkıyor. Şişlik hafif veya derin dokularda olduğu için bazen fark edilmesi zor olabiliyor.
Yaygın Belirtiler
- Erken dönem: Yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları.
- 1-5 gün içinde: Yüzde kızarıklık ve ilerleyen süreçte vücutta su çiçeğini andıran döküntüler.
- Gelişim: Ağız, genital bölge ve anüs gibi hassas bölgelerde ağrılı lezyonlar; bazı durumlarda anal kanama.
Risk Durumu ve Yayılım
Klad 1b'nin ölüm oranı %10 seviyelerinde. Virüs özellikle Orta Afrika’da, Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerde hızla yayılıyor.
Aşılar ve Tedavi
2022 salgınında kullanılan mpox aşıları, daha hafif suşlara karşı etkili bulunmuş olsa da klad 1b’ye karşı etkinlikleri henüz kesinleşmiş değil. WHO ve NHS, virüse maruz kalındıktan sonra mümkün olan en kısa sürede aşı olmayı öneriyor (ilk 4 gün ideal). Mpox için doğrudan bir tedavi bulunmadığından, destekleyici bakım ve bağışıklık sisteminin virüsle savaşması sağlanıyor.
Hastalık belirtilerini erken fark etmek, hem bireysel hem de toplumsal koruma açısından kritik öneme sahip. Şişmiş lenf düğümleri gibi gözden kaçabilen belirtilere özellikle dikkat edilmesi gerekiyor.
