Kiraz Sineği Ve Mücadelesi

Tanımı ve Yaşayışı: Kiraz sineği ergini 4-5 mm boyunda olup, parlak siyah göğüs ve göğüsün uç kısmında sarı renkli üçgen biçiminde yapıya sahiptir. Kışı toprakta pupa halinde geçirir. Sıcaklık, nem, yağış ve yere bağlı olarak Mayıs ayının ilk haftasından itibaren erginler çıkış yapar. Erginler çıkıştan 1- hafta sonra meyvelere yumurta bırakmaya başlar. Yumurtası süt beyazı renktedir. Larvası beyazımsı krem renkte olup, olgun larva yaklaşık 4 mm boyundadır. Larva meyve etinde beslenerek gelişir. Olgunlaşan larva pupa olmak üzere toprağa geçer. Pupası fıçı şeklinde saman sarısı renkte ve 4 mm boyundadır.

Resim 1. Kiraz sineği ergini ve Kiraz sineği pupası.

Zarar Şekli: Larvaların meyve içinde beslenmesi sonucu meyve eti rengi kahverengileşerek çürür. Bazı meyvelerin zamanından önce olgunlaşarak dökülmelerine neden olur. Ayrıca hasatta, meyveler kurtlu olduğu için pazar değeri düşük olur. Kiraz sineğinin zararı en fazla orta ve geççi çeşitlerde görülür. Erkenci çeşitlerde zarar görülmez. Salgın yıllarda zarar oranı %80’e kadar çıkabilir. İhracatta zarar toleransı sıfırdır. Konukçuları, Kiraz ve vişnedir.

Resim 2. Kiraz sineği larvası ve Kiraz sineği zararı.

Mücadele yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

Hasat yapılırken ağaç üzerinde meyve bırakılmamalı. Yere dökülen kurtlu kirazlar toplanıp derin çukurlara gömülmeli,  sonbaharda toprak işlemesi ve yabancı ot temizliği yapılmalıdır. Kiraz bahçeleri tesis edilirken erkenci çeşitlerle geççi çeşitler karıştırılarak dikilmemelidir. Yabani kiraz ve Lonicera spp(Hanımeli)  türlerinin kiraz üretim bölgelerine dikilmemesi de önemli tedbirlerden birisidir.

BİYOTEKNİK MÜCADELE:

Biyoteknik mücadele, kiraz sineğinin düşük ve orta popülâsyonlarında yapılır. Bahçede bulunan en erkenci çeşidin sarımsı pembe( ben düşme) döneminden, orta mevsim çeşitleri pembemsi sarı renkte; geççi çeşitlerde ise çok az bir kısmı sarısı yeşil. Diğerleri yeşil olduğu renkte olduğu dönemde izleme amaçlı olarak “görsel yapışkan tuzak+amonyak kapsülü” 2-adat/dekar olacak şekilde kiraz bahçelerine güneydoğu yönüne yerden 1.5-2 m yüksekliğine asılır. Tuzaklarda İlk ergin görüldükten sonra, bahçede 15-20 m’de bir olmak üzere, ağaç başına 4 adet “sarı yapışkan tuzak+amonyak kapsülü”, yerden 1.5-2.0 m yüksekliğe, ağacın 4 farklı yönüne asılarak herhangi bir kimyasal kullanmadan kitlesel tuzaklama yöntemi ile kiraz sineğine karşı mücadele yapılır.

KİMYASAL MÜCADELE:

Farklı çeşitlerin bulunduğu bahçelerde “sarı yapışkan tuzak+amonyak kapsülü” kullanılarak ilk erginlerin yakalanması,  mücadele zamanının tespit edilmesi yönünden gerekli ve önemlidir. Bunun yanında fenolojik (göz ile inceleme) gözlemler de önemlidir. İlk ergin uçuşu başladığı zaman erkenci kiraz çeşitleri genel olarak  sarımsı pembe (ben düşme), orta mevsim çeşitleri pembemsi sarı ve sarı renkte; geççi çeşitlerde ise çok az bir kısmı sarımsı yeşil, diğerleri yeşil renkte olmaktadır. Bölgelere göre değişmekle birlikte nisan-mayıs aylarında “görsel sarı yapışkan tuzak amonyak kapsülü” 2 adet/dekar  olacak şekilde kiraz bahçelerine ağaçların güneydoğu yönüne asılır. İlaçlama tuzaklarda ilk ergin görüldükten sonra en geç bir hafta içinde yapılır. Genellikle bir ilaçlama yeterli olmaktadır. Ancak, birinci ilaçlamadan sonra, tuzaklardaki sinek yakalanmaları devam ediyorsa, ilacın etki süresi ve hasat tarihi dikkate alınarak ikinci ilaçlama yapılabilir

KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR

                                                                                           Tahir MACİT

                                                                                Tarım ve Orman İl Müdürü