Böbrek Taşı Tedavisi

Böbrek taşı çok şiddetli ağrılara neden olabilir bu ağrılar hayatınızı normal seyrinde böbrek taşı tedavisi sürdürmenizi ciddi ölçüde engeller ve çekilmez kılar. Eski zamanlardan bu yana insanları rahatsız eden böbrek taşları son 20 yıldır ciddi ölçüde artmıştır. Bunun sebebini uzmanlar beslenme alışkanlıkları ve az sıvı almaya bağlı olduğunu düşün mektedirler. Böbrek taşları böbreklerin içerisindeki çeşitli maddelerin taşlanması sonucu ortaya çıkarlar. Bu taşların büyük çoğunluğu kalsiyum oksalat taşlarıdır. Taşlar böbrekte kalabilir, büyüyebilir ve mesaneye doğru ilerleyebilir. İdrar yolları içindeki taşın sistemde bulunduğu bölgeye göre isim alır; Kalis taşı, Renal Pelvis taşı, Üreter taşı, Mesane taşı gibi… İdrar yolu taşına bağlı yakınmalar nelerdir ? Taşlar büyükse ve böbrek havuzcuğunda tıkanıklığa yol açmışsa ağrı ve enfeksiyona yol açabilir. Taş hareket edip böbrek ve mesane arasındaki yola girerse idrar akışını tamamen engelleyebilir. Bu da “kolik” denen ağrıya yol açar. Ağrı bel bölgesinde başlayıp kasıklara kadar devam eder. Hastada kusma,bulantı,karın şişliği gibi yakınmalara yol açabilir. Bu konu hakkında geniş bilgi almak isterseniz Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir? adlı makalemizi okuyabilirsiniz. Böbrek taşları kimlerde oluşur ? Özellikle erkeklerde daha çok görülen böbrek taşları dünya’nın her yerinde her mevsiminde ve her ikliminde görülebilir. Yazın vücudun daha fazla su kaybetmesine bağlı olarak daha sık oluştuğu gözlemlenmektedir. Birçok faktör taş oluşumuna neden olabilir. Kalıtsal faktörler, az su tüketimi, bol su tüketimi gibi etkenlerin yanı sıra aldığınız kimyasal madde tüketimi de neden olabilir. İdrar Yolu Taşları; Böbreklerimiz sürekli olarak kan süzerken yararlı maddeleri emer ve istenmeyenleri idrarla dışarı atar. Yani vücudumuzun filtresidir. İdrarın yoğun olması böbrek taşı oluşum riskini arttıran bir etmendir. Yoğun idrar içerisinde atılan tuzlar ve mineraller zamanla kristaller olarak böbreğin iç yüzeyinde tübül denilen bölgelerde çökeltiler oluştururlar. Bu kristaller de zamanla böbrek taşına dönüşür. Bir şehir efsanesi olarak “kumlu yemekle taş oluşur.” İbaresi kesinlikle yanlıştır. Başka bir inanışa göre de “incir ve armut gibi iri tanecikli meyveler taş oluşturur” da yanlıştır. Bu tür kulaktan dolma bilgilere itibar etmeyiniz. Taş oluşumunun başlıca sebeplerinden az sıvı tüketmek ve bol tuz tüketmektir. Günde en az 2,5 litre sıvı tüketerek ve hayvansal proteinlerin tüketimine dikkat ederek böbrek taşı oluşum riskinizi azaltabilirsiniz. İdrardaki sitrat maddesi; idrardaki maddelerin birbirine yapışmasına engel olmaktadır. Bu maddenin az olması da taş oluşumuna sebep olabilir. Taşların çok çeşitli boyutları vardır, bunlar şöyledir ki pirinç tanesinden ceviz büyüklüğüne kadar olabilir. İdrar Yolu Taşı Nasıl Tespit Edilir? Taşların bir kısmı rastlantısal olarak saptanabilir. Herhangi bir yakınma olmadan ultrason ile tespit edilen taşların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Ayrıca bel ağrısı, tekrarlayan idrar yolu iltihapları ve idrarda kanama gibi yakınmalar gibi nedenler hastaları doktora gitmeye teşvik eden unsurlardır. Şimdi size tedavi süresinde teşhis için yapılan incelemeleri anlatmaya çalışalım. İç organları izlemek için yüksek frekansta ses dalgaları kullanarak bir bilgisayar ekranında görüntü elde edilmesine Ultrasonografi denir. X ışınları kullanılmadığından güvenli bir yöntemdir ancak küçük taşları gösteremez. Sık uygulanan yöntemlerden bir diğeri ise İntravenöz Pyelografi (İVP)’dir. Bu yöntemde damarların içine kontrast bir madde verilir. Bu madde sayesinde böbreklerin fonksiyonlarını incelemek mümkün olur. Yöntemle böbrek taşlarının yerleri ve oluşturdukları hasarlar hakkında çok detaylı bilgi almak ümkündür fakat bu maddeye alerjisi olanlar, böbrek yetmezliği olanlar ve hamilelere bu teknik uygulanmamalıdır. Direk Üriner Sistem Grafisi yönteminde ise; X ışını kullanarak bir film çekilir. Çekilen film saydam olan böbrek taşlarının çoğunu görebilir. Saydam olmayanlar ve küçük olanlar bu yöntemle görünemez. En etkili yöntem ise Spiral Bilgisayarlı Tomografi’dir. Çok kısa sürede yapılabilir ve 1-2 mm boyundaki taşlar dahi görülebilir. Taşların kırılabilirlik derecesi saptanır . Böbrek Taşı Tedavi Yöntemleri; Böbrek havuzcuğunda yerleşmiş taşların tedavisi kesinlikle gerçekleştirilmelidir. Yoksa böbrekte fonksiyon bozukluğuna ve iltihaplara sebebiyet verebilir. Böbrek taşı tedavisi çeşitli yollarla yapılabilir. Böbrek taşı tedavisinde operasyonlar, ilaçlar son tercihiniz olmalıdır. Birçok taş zaten kendiliğinden düşer. Küçük taşlara kendilerinden düşmeleri için şans tanınmalıdır.Özellikle böbrek taşı tedavisinde bitkisel yöntemler tercih edilebilir.Bu konuda Böbrek Taşından Kurtul! adlı makalemizi okumanızı tavsiye ederiz. Böbrek taşı tedavisi ; ilgili taşın yerleşimi ve boyutuna göre değişir. ESWL(Taş kırma tedavisi); bu böbrek taşı tedavisi yönteminde şok dalgaları vücut dışından uygulanarak taşın kırılması sağlanır. Vücut daha sonra küçük parçalar halinde atar bunları. Üreteroskopi yöntemi ise Üreter kanalı içerisindeki taşlar düşmezse veya ESWL ile kırılamazsa idrar yolundan üreteroskop denilen aletler yardımıyla girilerek tedavi edilebilirler. Üreteroskoplar mercek yardımıyla görüntüyü sağlayan küçük aletlerdir. . Rijid yani sert üreteroskoplar ile dış idrar yolu ve mesane geçilip üreter içine girilirek taşlar Holmium lazer veya pnömatik taş kırıcı ile kırılarak tedavi edilir. Bu tedavinin fleksible üreteroskop ve lazer yardımı ile böbrek taşlarına uygulanmasına da RIRS (retrograd intrarenal cerrahi) adı verilir. Teleskop ile böbreğe girilere müdahale içeren yöntem ise Pertükan Taş Kırma (PCNL)’dir. Teknik genelde büyük taşlar için uygulanır. Çok büyük değillerse böbrek lazer,pnömotik ve ultrasonik kullanarak parçalanabilir. Günümüzde az kullanılan tekniklerden biri ise Açık Cerrahi’dir. Yeni teknikler açık cerrahinin kullanılmasını bir hayli azaltmıştır. Tekrar Taş Oluşumunu Engellemek Böbrek taşı tedavisinden sonra tekrar taş oluşumunu engellemek tüm dünyaca kabul olmuş bir tedbir olan, bol su tüketimidir. Çünkü; su tüketimi kristalize olacak kimyasalların konsantrasyonlarını azaltır. Taş oluşumu özünde kan ve idrar biyokimyanıza ve diyetinize bağlıdır. Taş Oluşum Riskini Arttıran Faktörler Nelerdir ? Yetersiz Sıvı Alımı: Daha önce de bahsettiğimiz gibi yeterli sıvı tüketilmezse idrar içerisinde taş oluşumuna neden olan kimyasalların konsantrasyonu artar ve taş oluşum riski artar. Bundan dolayıdır ki sıcak kuşaklarda yaşayan insanlarda taş oluşum riski daha fazladır. Kalıtsal Nedenler : Ailesinde daha önce böbrek taşı oluşmuş insanlarda böbrek taşı oluşma riski daha fazladır. Yine böbrek taşı oluşmuş insanlarda önündeki 5 yıl içerisinde tekrar taş oluşumuna çok yüksek ihtimaldir. Yaş, Cinsiyet ve Irk : Erkeklerde ve beyaz ırklarda daha çok görülen bu hastalık özellikle 30-50 yaş arası ortaya çıkar. Diyet : Yüksek hayvansal protein ve düşük lif içeren besinleri tüketmek taş oluşturma riski artar. Fazla tuz tüketimi de çok tehlikelidir. Ayrıca hareketsiz kalmak da taş oluşumu riskini arttırır. Daha çok bilgiyi Böbrek Taşı Neden Olur adlı makalemizden okuyabilirsiniz. Böbrek Taşı Oluşumunu Önlemek ; Yaşam ve beslenmede değişiklik yapmak taş oluşum riskini azaltabilir. Daha önce uygulanması istenen diyetler çok katıydı ve hastalar bunlara uyamıyordu. Hastaların yüksek miktarda sıvı almalarını desteklemek sağlanmalıdır. Yetişkin bir bireyi 24 saatlik idrar hacmi 2 litrenin üstünde olmalıdır. Terlemeyle sıvı kaybı çok fazla oluyorsa sıvı alınması artırılmalıdır. Hastanın bütün besin gruplarından tüketmesi gerekmektedir. Lif içeren besinlerin ve faydalı etkileri nedeniyle meyve tüketimini arttırması önerilmektedir. Ancak roka ıspanak, tere, ceviz, buğday kepeği gibi okzalat bakımından zengin besinlerin tüketiminden sakınılmalıdır. İdrarında yüksek oksalat olan hastaların özellikle dikkat etmesi gereken bir husustur.