Pandemiye rağmen ülkemize kazandırdığımız döviz 4.5 milyar dolar oldu

Pandemi döneminde taze meyve sebze ihracatımız % 21 artışla 2 milyar 731 milyon dolara çıkarken, Meyve sebze mamulleri ihracatı %8'lik artışla 1 milyar 683 milyon dolara ulaştı. Yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörleri, 2020 yılında 4 milyar 414 milyon dolar olan ihracatımızı 2021'de 5 milyar dolara taşımayı hedefliyoruz.

Hem dünya hem ülkemiz olarak olağanüstü bir dönemden geçmekteyiz ve pandeminin ikinci dönemini hala yaşıyoruz. Ancak en zor süreci geride bıraktığımızı söyleyebilirim. Mücadelemizi sürdürüyoruz ve azami dikkat ve titizlikle davranarak normale yakın bir hayat sürmeye devam ediyoruz.

Ülkemiz tarım sektörünün bu süreci, geçtiğimiz Mart-Mayıs aylarında alınan tedbirlerin de katkısı ile önemli ölçüde avantaja çevirdiğini düşünüyorum. İhracatımızda bazı tarım-gıda sektörlerinde %25-35 oranında artışlar yakaladık. Bizim gibi tarım ürünü üreticisi ve net ihracatçı olan ülkeler tüm olumsuzluklara rağmen ülkelerinin tarım sektörlerini belirli düzeylerde ayakta tutmayı başardılar. Ürünlerimiz rekolte durumları ile ilgili, kiraz da çok güzel bir yıl yaşadık rekoltemiz de çok iyiydi bunun sonucu olarak ihracatta da 223 milyon dolarlık bir rekora imza attık. Yine sofralık üzüm sezonumuz çok iyi geçti, rekoltede gerek kalite gerek miktar olarak hiçbir sorun yaşamadık.

Narenciye sezonu içerisindeyiz. Birlik olarak narenciye üretici ve ihracatçılarımıza önemli bir öngörü avantajı sağlayan narenciye rekolte tespit çalışması projesini Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile ortaklaşa gerçekleştirdik ve Ege Bölgesi'nde yaptığımız gerçekçi bir tahmin ile ihracatçılarımıza ışık tuttuk. Üretimde portakal dışında düşüş beklediğimiz bir ürün yok, gerek taze meyve sebzede olsun gerek mamul ürünlerimizde olsun bu yıl pandemiye rağmen iyi bir rekolte ve üretim yılı yaşıyoruz.

2020 yılında Türkiye geneli taze meyve sebze ihracatımızda 2019'a kıyasla %21 artış yakaladık ve 2 milyar 731 milyon ihracat yapma başarısı gösterdik. Meyve sebze mamullerinde ise yine aynı dönemimiz bir önceki yıla göre %8'lik bir artışla 1 milyar 683 milyonluk bir ihracat getirisi sağladık. İki ana sektörümüzün toplam ihracatı 4 milyar 414 milyon dolara ulaştı. 2021 yılında taze meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörlerinde ihracat gelirinde 5 milyar doları aşmayı hedefliyoruz.

Özellikle kuru domates, salça, turşu, meyve suyu gibi ürünlerimize dışarıdan yoğun bir ilgi olduğunu söyleyebilirim. Taze meyve sebzede ilk 3 alıcı ülke sırasıyla 950 milyon dolarlık ihracatımızla Rusya, 250 milyon dolarla Almanya ve 206 milyon dolarlık ihracatla Irak'tır. Bu üç ülkeye ihracatımızda da önceki yıla göre artış var. Toplam ihracat yaptığımız ülke sayısı ise 144 oldu.

Meyve Sebze mamullerinde ilk 3 alıcı ülke sırasıyla 268 milyon dolarlık ihracatımızla Almanya, 208 milyon dolarla ABD ve 171 milyon dolarlık ihracatla Irak'tır. Toplam 186 ülkeye mamul ihracatı gerçekleştirmeyi başardık.

2020 yılının bitimine az bir süre kala Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2020 yılında Taze meyve sebzede 346 milyon dolar, meyve sebze mamullerinde ise 693 milyon dolar olmak üzere toplam 1 milyar 40 milyon dolarlık ihracat yaptık. 2020 yılı hedefimiz olan 1 milyar dolar ihracatı hedefini rahatlıkla aştık.

2021 yılında da ihracatımıza hız kesmeden artırarak devam edeceğiz, şu an devam eden bir narenciye sezonu var. Dünyanın 120 ülkesine ihraç ettiğimiz turşularımız, bu yıl yaşanan salgın sürecinde tüketicilerin sağlıklı yiyeceklere yönelmesiyle önemli bir talep artışı ile karşılaştı. Bu artışın önümüzdeki sezon da devam edeceğini düşünüyorum. Hem taze meyve sebzede hem de meyve sebze mamullerinde ihracatımızın artarak devam edeceğini düşünüyorum. Sağlıklı beslenmenin, gıdanın hayatımızdaki en temel ihtiyaç olduğu, tarımın gıdanın insanlar için, ülkeler için ne kadar önemli olduğu bir kere daha hatırlandı. Özellikle bizim gibi üretimde güçlü ülkeler, hem kendine yetebilme açısından hem de ihracatını artırabilme açısından başarılı oldu, 2021'de de bu başarının süreceğine inanıyorum.

Yeni pazarlardaki gücümüzü ve istikrarımızı korumaya yönelik, Birliğimiz bünyesinde 2 adet UR-GE Projemiz mevcut. UR-GE Projeleri bildiğiniz üzere Ticaret Bakanlığımız desteğiyle düzenlenen, ürünlerimizin ihracatını gerçekleştiren ve projeye katılacak üye firmalarımızın potansiyel ve hedef pazarlarda yapılacak tanıtım ve pazarlama faaliyetleriyle rekabet güçlerinin artırılması ve firmalarımıza yönelik eğitim ve danışmanlık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan projeler. Biz de Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Taze Üzüm, Kiraz, Şeftali ve İşlenmiş Gıda olmak üzere iki yeni projeye başladık. Pandeminin getirdiği en büyük olumsuzluk; maalesef ki seyahat kısıtlaması. Bu kısıtlama her ne kadar bu projelerimizi etkilemiş olsa da, proje katılımcılarımıza proje kapsamında birçok yararlı eğitim olanağı sağlıyoruz. 2021'de umarım virüsün etkisinin azalması ve ülke sınrlarının açılmasıyla, bu süreçte çok iyi hazırlandığımız URGE Ticaret heyetlerini de gerçekleştirebileceğiz.

Ayrıca; Tarım ve Orman Bakanlığı Araştırma-Geliştirme Destek Programı 16. Proje Çağrısı kapsamında bazı meyvelerde kayıpların belirlenmesi ve önlenmesi amacıyla bir proje başvurumuz oldu, kabul edilirse ihracat potansiyelimiz önünde büyük engel olan sebze ve meyve hasadında yaşanan kayıpların azaltılmasına yönelik önemli bir mesafe kat etmiş olacağız. Maalesef gerek iklim koşulları, gerek yanlış hasat, taşıma ve depolama yöntemlerinden dolayı ürettiğimiz sebze meyvelerin önemli bir bölümünü fire veriyoruz ve tüketemiyoruz. Amacımız bu proje ile tüm bu olumsuzlukların kaynaklarını tespit edip engelleyebilmek.

Son olarak bu zorlu dönemde bölgemiz ihracatımızın artmasına büyük katkı sağlayan üyelerimize ve çiftçilerimize şükranlarımı sunuyorum ve 2021'in 2020 yılında yaşanan tüm olumsuz koşulları geride bırakarak sağlık ve bereket getirmesini umut ediyorum.

Hayrettin UÇAK

Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği

Yönetim Kurulu Başkanı