Kayısı Ağaçlarında Hasat Sonrası Bakım ve Besleme

Modern meyvecilikte amaç, diğer tüm tarımsal faaliyetlerde olduğu gibi birim alandan en yüksek verimi ve en kaliteli ürünü almaktır. Bu da, dünyanın meyvecilikte önde gelen ülkelerinin uygulamakta olduğu modern meyvecilik tekniklerini kullanmakla mümkündür. Bu teknikleri kullanabilmemiz ise, ancak meyve ağaçlarında cereyan eden fizyolojik olayları bilmemiz ve bu doğrultuda bitki besleme tekniklerini uygulamamız ile olabilmektedir. Meyve Ağaçlarında Çiçek Tomurcuğu Oluşumu, Meyve ağaçlarında çiçeklenme, bitki bünyesinde meydana gelen birçok karmaşık olayın sonucunda gerçekleşmektedir. Çiçeklenme ve tomurcuk oluşumu gerçekleşmeden ürün alınması mümkün olmamaktadır. Meyve ağaçları, çok yıllık bitkiler olmalarından dolayı, çeşitli iklim değişikliklerinden kolayca etkilenebilmektedirler. Çiçek tomurcuğu oluşumuna ve çiçeklenme üzerine; sulama, gübreleme, besin maddelerinin depo organlarında birikimi (karbon asimilasyonu) seyreltme vb. gibi birçok faktör etkili olmaktadır.

Üreticilerin yanlış veya yetersiz teknikler kullanması ürünün kalitesinin düşmesine, hastalık ve zararlıların çoğalmasına ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Hasat sezonunun sona ermesi ile birlikte ilimiz genelinde kayısı bahçelerinde tek taraflı dal kurumaları daha sonrasında bu kurumaların ağaçların tümünü kaplaması ile ağaç ölümleri il genelinde görülmeye başlanmıştır.

İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü Teknik elemanları bu kurumaların olduğu bölgelerde mahallinde kontroller yaparak kurumaların sebepleri hastalık ve zararlıların teşhisi konusunda gerekli incelemeleri yapmışlardır.

Kayısı bahçelerinde 2017 yılında aşırı meyve yükü binen ağaçlarda hasat sonrası özellikle 20 yaş ve üstü ağaçların kuruma ile karşı karşıya kaldığı görülmüştür. Bu kuruma belirtileri özellikle ağacın tek dal ve tek yönünde başlamakla birlikte müdahale edilmediği takdirde tüm ağacı sarmaktadır. Ağır meyve yüklü ağaçlar hasat sonrası yorgun düşmüş bakım ve beslenmeye daha çok gereksinim duymaktadır. Bu nedenle gerekli bakım ve beslemeyi yapmayan üreticilerin bahçelerinde kayısı ağaçlarında kurumalar hastalık ve zararlıların popülasyon yoğunluğunda artış gözlemlenmiştir. Bunun sonucunda genel olarak

1-Yanlış sulama sistemlerinden kaynaklı phytophthora kök ve kökboğazı çürüklüğü (Phythophthora spp.) hastalığı

2- Eutypa geriye doğru ölüm (Eutypa spp.)hastalığı

3- Verticillium solgunluğu (Verticillium spp.) hastalık etmenleri tespit edilmiştir.

Özellikle zayıf kalmış yeterli sulama, gübreleme, bakım ve besleme yapılmayan budamalara dikkat edilmeyen bahçelerde bu hastalıklar daha sık görülmüştür.

Zararlılar olarak Ağustos böceği, Capnodis, Şeftali Güvesi Akdeniz Meyve Sineği ve Doğu Meyve Güvesi zararı birçok bahçede görülmüş Ağustos Böceğinin zararı ilimizin tüm bölgelerinde görülmeye başlanmıştır. Teknik elemanlarımızca yapılan kontrollerde teşhisleri konulan kuruma etmenlerine ve zararlılara karşı üreticilerin gerekli mücadeleyi yapmaları gerekmektedir.

Çözüm olarak;

1-Sulama sistemlerinden mümkün mertebe gölet usulü sulamalardan kaçınılmalı spring,mini spring damlama sulama sistemlerinden herhangi biri kurulmuş ise bu sistemlerin ağaçların gövdesini ıslatacak şekilde değil taç iz düşümlerini ıslatacak şekilde kurulması sağlanmalı mümkün mertebe ağaçların kök ve gövde kısmına zarar verecek sulama ,gübreleme gibi uygulamalardan kaçınılmalıdır.

2-Kültürel tedbirlere ağırlık verilmeli bahçedeki kurumuş dallar kesilerek temizlenmeli ve yara yerleri aşı macunu veya su bazlı boya ile badana yapılmalıdır.

3-Budamalara Eylül ayının ilk haftasında itibaren başlanmalı, kurumaya yüz tutmuş ağaçlarda dengeyi bozan Güneş ışığı alımını engelleyen dallar çıkartılmalıdır.

4-Bitki besleme uygulamalarında mutlaka toprak ve yaprak tahlilleri yapılarak tahlil sonuçlarına göre eksikliği ortaya çıkan Bitki Besleme ürünleri verilmelidir.

5-Özellikle larvaları toprak altında zarar yapan Agustos böceği, Capnodis gibi zararlılara karşı kimyasal mücadele olmadığından bu zararlılara bahçe içerisinde kümes hayvanlarının bulundurulması sürüm yapılarak larvalarının yok edilmesi gibi uygulamalara ağırlık verilmesi gerekmektedir.

6-Kurumaya yüz tutmuş bahçelerde sonbaharda %3 lük ( 100 Litre suya 3 Kg göztaşı 1,5 Kg sönmemiş kireç) ile hazırlanmış Bordo bulamacı kullanılması gerekmektedir

Kayısı üreticilerinin hasat sonrası besleme ve mücadele yöntemlerini öğrenmesi, yukarıda belirtilen hususlara rivayet etmesi, ayrıca kuruma görülen bahçe sahiplerinin İl ve İlçe Müdürlükleri ile temasa geçerek bu uygulamalarla ilgili bilgi sahibi olmaları ve reçetelerini yazdırmaları, konu ile ilgili sorunların çözümü için kayısı bölgelerinde toplantı talep etmeleri büyük önem arz etmektedir.

Üreticilerin bilinçlendirilmesi ile mücadele prensiplerinin kavratılmasının, kayısı yetiştiriciliğinde ve kaliteli ürün elde edilmesinde önemli başarı getireceği düşünülmektedir.