Başkan Kiraz emekli maaşlarındaki zamlarla ilgili açıklaması

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Malatya İl Başkanı Enver Kiraz, emekli maaşlarındaki zamlarla ilgili yaptığı değerlendirme metni:

Emekli maaşlarına resmi enflasyon rakamının da altında zam yapan iktidar, sayıları 14 milyona yaklaşan emeklileri enflasyon ve zamlara ezdiriyor. Memur – SSK - Bağ Kur Emeklileri arasında ayrımcılık yapıyor. En düşük emekli aylığının 2500 TL olarak açıklanması, milyonlarca emekli, dul ve yetim açısından tam bir aldatmacadır. Acilen uygulanması gereken çözüm tüm emeklilere yılda bir kez seyyanen zam yapılmasıdır!
Yılbaşından bu yana peş peşe yürürlüğe konulan zamlarla, ocak ayı enflasyonunun aylık yüzde 13-15 arasında olması, yıllık enflasyonun yüzde 50'ye yaklaşması kaçınılmaz görünüyor. Buna karşılık iktidar, enflasyona endeksli memur, memur emeklisi ve SGK emekli aylıklarına enflasyonun altında zam yaparak geniş kitleleri kaderine terk ettiği gibi, emekliler arasında da ayrımcılık yaparak büyük bir adaletsizliğe imza attı.
Memurlarla geçen yıl imzalanan toplu sözleşmeyle yılbaşında yapılacak yüzde 5'lik artışa 2,5 puan ilave eden iktidar, enflasyon farkıyla birlikte memurlara yüzde 30,5 maaş zammı yaptı. Memurlarla imzalanan toplu sözleşmeden memur emeklileri de yararlandığı için yüzde söz konusu ilave farkla oluşan toplam yüzde 30,5'luk zam memur emeklilerine de uygulandı.
• Ancak SSK, Bağ Kur ve Tarım kesimi emeklilerine sadece enflasyon farkı verilerek, bu ilave artıştan yararlandırılmadı. SGK verilerine göre 8,5 milyonu SSK, 2,7 milyonu Bağ Kur (tarım-çiftçi emeklileri kesimi de bu kapsama giriyor) ve 2,4 milyonu memur emeklisi olmak üzere ülkemizdeki emeklilerin toplamı 13,6 milyon kişi.
• Emekliler arasında yapılan bu ayrımcılıkla sayıları 10,7 milyon olan SSK ve Bağ Kur emeklileri, maaşları daha düşük olduğu halde memur emeklilerine ilave olarak verilen artıştan yararlandırılmaksızın, kapsam dışında tutuldu. Böylece 10,7 milyon SSK ve Bağ Kur emeklisine yapılan zam 36,8'lik resmi enflasyonun yaklaşık 12 puan altında kalırken, memur emeklilerine verilen yüzde 30,5'luk zammın da 5 puan altında kalarak yüzde 25,47 oldu.
• Bu emekliler için yapılan sözde iyileştirme, sadece en düşük emekli aylığının 1500 TL'den 2500 TL'ye çıkarılmasıyla sınırlandı. Aralık 2021 itibariyle dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 4 bin 13 TL'ye (4.013TL), gıdayla birlikte giyim, kira, elektrik, su, yakıt, ulaşım, eğitim gibi temel ihtiyaçları kapsayan yoksulluk sınırı ise 13 bin 72 TL. (13.072 TL) Bu rakamlar emekli maaşlarının açlık sınırının bile altında kaldığını gösteriyor
En düşük emekli maaşının 2500 TL'ye çıkarılması beraberinde çok sayıda kişinin mağduriyetini ve adaletsizliği beraberinde getiriyor. Emekli taban maaşlarının artırılması yerine maaşı 2500 TL'nin altında kalanlara hazineden aradaki fark ödeniyor. Emeklinin alacağı yüzdelik zam, Hazine'nin ekleyeceği farkın içinde eritiliyor.
• Hazine desteği aldığı sürece, o emeklinin maaşı 2500 TL'yi geçemiyor.
• Şayet SGK'dan aldığı taban maaşı 2500 TL'yi geçerse o zaman yüzdelik zamdan yararlanabiliyor. En düşük emekli aylığının 2500 liraya yükseltilmesi uygulaması dosya bazında yapıldığı için vefat eden bir emekliden dolayı dul veya yetim aylığı alanların hiç birisi 2500 liralık bu en düşük aylık hakkından da yararlanamıyor ve bu tutarın çok altında aylıklarla geçinmeye çalışıyor. Vefat eden eşinden yüzde 50 aylık bağlama oranıyla 1500 TL dul maaşı alan bir kişinin maaşı 2500 TL'ye çıkarılmadığı gibi aynı dosyadan 800 TL yetim maaşı alan kişinin maaşı 2500 TL'ye yükseltilmeyecek.
• Aynı kişinin dosyasından aylık alan dul ve yetimlerin toplam aldıkları maaş tutarı 2500'ün altında ise tutar 2500'e tamamlanacak ve hak sahipleri dul ve yetim aylığı bağlama oranına göre bu 2500 lirayı paylaşacak. Dul ve yetim aylığı alan milyonlarca kişi bu durumda ve en düşük emekli aylığının 2500 liraya yükseltilmesinden yararlanamıyor.
• Oransal zam uygulamasıyla gerek bu kesimler gerekse memur emeklileriyle SSK ve Bağ Kur emeklileri arasındaki maaş farkları yükseliyor.
• Memur emekli aylıkları daha yüksek olduğu için de yüzdeli oransal zamlarla emekliler arasındaki bu makas her 6 ayda bir daha da açılıyor.
Emekliler için yapılması en gerekli ve doğru olan maaş artışı yöntemi, yüzdeli artışın haricinde tüm emeklilere yılda bir kez seyyanen zam yapılmasıdır. Seyyanen zam, devletin maaş artışı için ayırdığı bütçenin bir bölümünün maaş alan kişilere eşit şekilde bölünmesini sağlayacağı için aynı zamanda eşit ve adil bir uygulama olacaktır. Ya da yılda iki kez yapılan maaş artışlarının birinin enflasyona endeksli ve yüzdeli diğerinin seyyanen herkese eşit şekilde yapılması farkın açılmasını yavaşlatacaktır.