Ağbaba, OHAL'le Geçen 1 Yılı Değerlendirdi

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından 20 Temmuz 2016'da ilan edilen Olağanüstü Hal yasaklarıyla ilgili "Olağandışı Yasaklarla 1 Yılın Bilançosu" başlıklı bir rapor hazırlayarak kamuoyuna açıkladı.

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba TBMM'de düzenlediği basın toplantısında AKP'nin MYK'sında FETÖ'yle ilişkisi olmayan bir tek kişi bulamazsınız diyen Ağbaba, CHP'nin MYK'sında ise geçmişte FETÖ ile mücadele eden kişilerin olduğunu söyledi. AKP'nin bir gün öyle bir gün böyle bir politika izlediğini kaydeden Ağbaba, “Yargıya , askeriyeye, emniyete sızma yok. Devletin bu yapıya teslim edilmesi var. FETÖ'cü subayları orduya yerleştiren AKP'dir” dedi.

Ağbaba, OHAL'in muhalifleri sindirme aracı olarak kullanıldığını da belirterek, OHAL kapsamında çıkarılan 25 KHK'ya değinip, uygulanan yasakları sıralandı. Raporda yer verilen yasaklar arasında, türkü söylemek, semah dönmek, Dünya Kadınlar Günü kutlamaları,Soma, 10 Ekim anmasının yasaklanması yer alıyor.

Veli Ağbaba tarafından hazırlanan raporda "20 Temmuz 2016'dan itibaren Olağanüstü Hal ilan edilmiş, ülke bir yıldır fiili bir sivil darbe hükümetinin olağanüstü KHK'larıyla yönetilmektedir" ifadesi kullanılırken, Başbakan Yıldırım'ın "Biz OHAL'i devlete ilan ettik millete değil" sözleri hatırlatıldı. Yaşanan bir yıllık süreçten gerçekleşen uygulamaların Başbakanın bu söylemin tam aksine cereyan ettiği ifade edilen raporda, şu görüşlere yer verildi;

DEVLETİN TÜM ORGANLARI AKP'LİLEŞTİRİLİYOR

"Olağanüstü Hal yurttaşların hak ve hukukuna karşı tehdidi ortadan kaldırmak bir yana, bizzat OHAL yönetimi, vatandaşların hak ve hukuku için bir tehdit unsuru haline gelmiştir. Bu süreçte gerek sivil toplum örgütleri gerekse iş dünyası hükümetin bu kısıtlayıcı uygulamalarının ciddi sıkıntılara neden olduğunu dile getirmiş, ancak hükümet bu uyarıları gözardı edip, daha da baskıcı bir tutumla hak gasplarına devam etmiştir. Devlet içine sistemli bir şekilde yerleşmesine göz yumulan 'eski ortak, şimdiki düşman FETÖ' örgütünü temizleyeceğiz bahanesiyle alakalı alakasız binlerce insana 'dokunulmuş' yüzlerce kurum kapatılmış, ihraçlar, tutuklamalar ile devletin tüm organları AKP'lileştirilmiş ve yeni bir sistem inşasına başlanmıştır. Devleti kimi cemaat ve grupların etki alanından kurtarmak için çıkılan yolda, yol haritası birden değişmiş ve tek adamın yönettiği bir sivil darbe hükümetinin yol güzergâhına girilmiştir."

AKLA MANTIĞA SIĞMAYAN YASAKLAR

OHAL kapsamında bugüne kadar çıkarılan 25 KHK ile vatandaşların yaşamsal hakları, iş yaşamı, kültürel ve sosyal hayatının ipotek altına alındığı belirtilen raporda "Akla ve mantığa sığmayan yasaklar gündelik yaşamımızın bir parçası olmuş, sokakta türkü söylemekten, Zeytinli Rock festivaline, semah dönmekten, açık alandaki düğünlere, lise pilav gününe varana kadar çok çeşitli yasaklarla her gün karşılaşılır hale gelinmiştir. Hatta öyle ironik bir hal almıştır ki, bir Üniversitemizin Hukuk Fakültesinde düzenlenen 'OHAL Hukuku' konulu panel OHAL'den dolayı yasaklanmıştır. OHAL yasakları akıl dışı olduğu gibi vicdanları da yaralayan bir hale gelmiştir. Suruç anmasından 10 Ekim anmasına, Soma anmasından, Roboski'ye insanların kaybettiği yakınlarını anmasına ve ağıt yakmasına dahi izin verilmemiştir. Tüm bunların yanında KHK'lar ile kış lastiğinden lazer epilasyonlara kadar yaşamın her alanına da müdahil olunmuştur" denildi.

TÜRKİYE'NİN DÜNYA'DAKİ İTİBARI SARSILDI

Gazeteci, akademisyen ve hukukçulara yönelik tutuklamalar ve gözaltılarla baskı yaratıldığı dile getirilen raporda, hak ve özgürlüklere konulan yasaklar ile terör örgütü üyesi olmadığı çok açık isimlere yönelik suçlamaların Türkiye'nin dünyadaki itibarını sarstığı vurgulandı. Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye'nin aleyhindeki kararı hatırlatılan raporda, "Hak ve özgürlüklerin korunmasına dair imzalamış olduğumuz uluslararası sözleşme ve anlaşmalar ihlal edilmiş, demokratik ülkeler kulvarında geri sıralara düşmemize sebep olunmuştur" ifadesi kullanıldı.

ANAYASA MAHKEMESİNİN KARARLARI ORTADA

OHAL yasaklarıyla ilgili Anayasa Mahkemesi'nin geçmişteki kararlarına da yer verilen raporda, "Olağanüstü Hal KHK'larıyla getirilen düzenlemeler, Olağanüstü Hal'in amacını ve sınırlarını aşmamalıdır" hükmü hatırlatıldı. KHK'lar ile basına yönelik baskı kurulduğu, muhalif gazetecilerin tutuklandığı, akademisyenlerin işinden edildiği belirtilen raporda, "Keyfiliğin hukuk kuralı olduğu bir ülkede hiç kimsenin güvencesi yoktur. Hukukun üstünlüğünün değil, üstünlerin hukukunun geçerli olduğu noktada demokrasiden söz etmek mümkün değildir" denildi.

1 YILDA NELER YASAKLANDI?

Raporda 1 yıl içinde gerçekleşen OHAL dönemi yasakları da sıralandı. Raporda yasaklara şöyle yer verildi:

22.07.2016: OHAL'in ilan edilmesinin ardından ilk yasak olarak, Avcılar'da 3 Mayıs tarihinden itibaren haklarını arayan belediye işçilerinin direniş çadırı kurmasına izin verilmedi.

30.07.2016: Suruç Katliamı'nda yaşamını yitirenleri anmak için İstanbul'da yapılmak istenen "Hiçbir düş yarım kalmayacak" etkinliği Valilik tarafından OHAL gerekçe gösterilerek yasaklandı.

01.08.2016: Hükümet OHAL bahanesiyle Alevilerin inanç merkezlerine de yasak getirdi. Tunceli'de kutsal mekânlardan sayılan "Reye Haq", OHAL ve özel güvenlik tedbirleri gerekçesiyle ziyarete kapatıldı.

02.08.2016: Hükümet, son yıllarda hızla artan iflas erteleme taleplerini OHAL süresince yasakladı. Bu yönde yapılan taleplerin mahkemece reddedilmesi benimsendi. Son dönemde tanınmış ve İSO 500 listesinde de yer alan birçok firma, iflas erteleme başvurusunda bulunmuştu.

05.08.2016: Roboskili ailelerin adalet arayışı devam ederken, OHAL gerekçe gösterilerek her hafta Perşembe günü yapılan etkinliğe izin verilmedi.

08.08.2016: Genco Erkal'ın uyarlayıp yönettiği "Güneşin Sofrasında-Nâzım ile Brecht" adlı oyunun gösterimi, Olağanüstü Hal gerekçesiyle yasaklandı.

12.08.2016: Edremit Kaymakamlığı, Zeytinli Rock Festivalinin, OHAL'in kaldırılmasına kadar ertelendiğini duyurdu.

13.08.2016: Tedi Discount Tekstil Mağazacılık işçilerinin direnişi 10. gününde İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı. Direnişin 10. gününde Tedi'nin Tuzla'daki deposu önüne çevik kuvvet polisi ve TOMA getirildi. Depo Önüne barikat kuran polisler işçilerin içeriye girişlerine izin vermedi.

08.09.2016: Bursa'da yapılması planlanan toplantı, gösteri yürüyüşleri ve basın açıklaması gibi faaliyetler, OHAL kapsamında yasaklandı. Bursa Valiliği, OHAL süresince izinsiz yapılan faaliyetlerin il genelinde yasaklandığını bildirdi.

12.09.2016: Aydın'ın Didim İlçesinde turizm amaçlı olarak gezi teknelerinin uğradığı 7 koy, gezi teknelerinin kullanımına kapatıldı.

17.09.2016: Tokat Valiliği, kentte 3 gün boyunca basın açıklaması, miting, bildiri dağıtma, yürüyüş gibi etkinliklerin yasaklandığını duyurdu.

18.9.2016: Artvin Cerattepe'de madencilik faaliyetine karşı açılan davanın karar duruşması öncesi Artvin ve Rize valilikleri bir ay eylem, miting ve basın açıklaması yasağı getirdi. Valilikler duruşma öncesi alınan yasakları 'OHAL'e bağladı.

22.09.2016: Bursa Valiliği, OHAL'i ileri sürerek Gemlik'te bulunan MSC/Medlog Lojistik işçilerinin direnişine yasakladı. Nakliyat-İş Sendikasına üye oldukları için firmanın İstanbul/Esenyurt, Gebze/ Muallimköy, İzmir, Mersin ve Gemlik'te bulunan işyerlerinde işten atılan işçiler 20 gündür direnişlerini sürdürüyordu. Sendikanın firmanın kanunsuz şekilde işçi attığı yönünde suç duyurusuna karşın, Bursa Valiliği İl Olağanüstü Hal Bürosu, Gemlik MSC/ Medlog Lojistik önündeki eylemi yasakladığını bildirdi.

29.09.2016: Yozgat Valisi Kemal Yurtnaç, il genelinde faaliyet gösteren, pavyon, gazino, bar gibi alkol satışının olduğu mekânların OHAL süresi boyunca kapatılmasına karar verildiğini açıkladı.

09.10.2016: Gaziantep Valiliği, açık alanda yapılacak toplantı, basın açıklaması, stant kurma, imza kampanyası, bildiri dağıtma ve oturma eylemi gibi etkinlikleri 10 gün süreyle güvenlik gerekçesiyle yasakladı.

14.10.2016: Ankara Valiliği, cemevlerinde yapılacak 'aşure etkinlikleri'ni yasakladı. Valilik, yasağın gerekçesini 'huzur ve güvenliğin sağlanması' olarak gösterdi.

15.10.2016: KESK'in "İşimize geleceğimize sahip çıkıyoruz" sloganı ile 15 Ekim'de gerçekleştireceği miting, Ankara Valiliği tarafından "güvenlik" gerekçesiyle yasaklandı.

23.10.2016: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde düzenlenmek istenen OHAL ve Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) ilgili bir açık oturum, OHAL gerekçesiyle yasaklandı.

25.10.2016: Hopa'da 10 Ekim anması yasaklandı. Anmaya katılanlar gözaltına alındı ve haklarında soruşturma açıldı.

30.10.2016: OHAL kapsamında Resmi Gazete'de yayımlanan 675 ve 676 sayılı iki Kanun Hükmünde Kararname ile, 15 Temmuz darbe girişiminin yargılama sürecine yönelik özel önlemler alındı. Türk Ceza Kanunu'nda, devletin güvenliğine karşı ve Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen uyuşturucu imal ve ticareti suçları bakımından gözaltındaki şüphelinin avukatıyla görüşme hakkı, savcı talebi ve hâkim kararıyla 24 saat süreyle kısıtlanabilme değişikliği yapıldı.

28.11.2016: Birleşik Metal-İş Gebze şubesi, Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi gibi konularda üyelerine yönelik bilgilendirme toplantılarının bile Valilik tarafından engellendiğini açıkladı.

09.12.2016: Mersin'den sonra KESK'in İzmir'de OHAL'e ve ihraçlara karşı yapacağı miting de yasaklandı. 11 Aralık Pazar günü yapılacak miting, Valilik tarafından OHAL kapsamında yasaklandı.

11.12.2016: İstanbul Valiliği "Valilik makamının 4 Kasım 2016 tarih ve 2016/2214 sayılı kararı gereği 5 Kasım 2016-31 Aralık 2016 arasında her türlü açık ve kapalı toplantı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, çadır kurma, stant açma, benzeri eylem-etkinlikler yasaklanmıştır." şeklinde açıklama yaptı.

27.12.2016: Petrol-İş Sendikası'nın Türkiye Petrollerinin (TP) küçültülmesi girişimlerine karşı Enerji Bakanlığı önünde gerçekleştirmek istediği eyleme, OHAL gerekçesiyle izin verilmedi.

31.12.2016: Kocaeli Gebze'de DİSK Nakliyat-İş sendikasına üye işçilerin, asgari ücrete ilişkin taleplerini dile getirmek için Kaymakamlığa yaptığı başvuru, Kocaeli Valiliği OHAL Bürosu'nun 31 Aralık'a kadar tüm eylemleri yasakladığı gerekçesiyle reddedildi.

05.01.2017: Çorlu'da yılbaşında çalışma dayatmasına karşı imza topladıkları için işten atılan işçiler için yapılacak eylem, OHAL gerekçesiyle yasaklandı.

14.01.2017: Artvin Cerattepe'de madencilik faaliyetlerine karşı ''Artvin varsa ben de varım" sloganıyla başlatılan uluslararası kampanya kapsamında Artvin STK ve Platformları'nın İstanbul'da düzenleyeceği konser Valilik tarafından yasaklandı.

30.01.2017: YSK, referandum öncesi seçim yasaklarını açıkladı ancak bu yasaklara siyasi partiler uymak zorundayken Anayasa'da ettiği yemine hukuksuzca uymayan Cumhurbaşkanı bu yasaklara uymak zorunda olmayacak. Seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuçları ilan edilinceye kadar olan süre içinde açılış ve temel atma dahil tören düzenlemek, nutuklar söylemek, demeçler vermek ve bunlar hakkında her türlü vasıta ile yayınlarda bulunmak; Başbakan ve bakanlar ile milletvekillerinin gezileri makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapması yasak olacak. Her ne maksatla olursa olsun yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalarla, törenler yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek. Ancak bu yasaklar, Cumhurbaşkanı için geçerli olmayacak ve "evet" kampanyası yürütürken bu yasaklara uymayacak.

02.02.2017: Adana Valiliği Şubat ayı boyunca 7 alanı kapsayacak eylem yasağı kararı aldı. Adana Valiliği yaptığı yazılı açıklamayla 1 Şubat-28 Şubat arasında kentin Valilik, İl Emniyet Müdürlüğü, Adliye binası ve çevresi, ABD Konsolosluğu ve İncirlik üssünün de dâhil olduğu yedi alanda eylemleri yasakladı.

10.02.2017: Şanlıurfa Valiliği yaptığı açıklamayla "09 Şubat 2017 ile 09 Mart 2017 tarihleri arasında yapılması muhtemel her türlü yürüyüş, basın açıklaması, miting, çadır kurma, stant açma ve benzeri türdeki tüm etkinlikler İl merkezi ve tüm ilçelerimizde yasaklanmıştır" kararını duyurdu.

17.02.2017: Diyarbakır Valiliği, Furkan Vakfı tarafından 19 Şubat'ta yapılması planlanan ve Vakıf Başkanı Alparslan Kuytul'un konuşacağı belirtilen, 'İmana Ulaşmak' konulu konferansa izin vermedi.

19.02.2017: Gaziantep'te, Valilik tarafından Şubat ayında yasaklanan basın açıklaması yapma, bildiri dağıtma, stant kurma, imza kampanyası gibi faaliyetler, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yapacağı miting için kaldırıldı.

03.03.2017: İstanbul 8 Mart Kadın Platformu'nun "Yaşam hakkımız, özgürlüğümüz, bedenimiz, emeğimiz için Hayır" sloganıyla 5 Mart'ta Bakırköy'de gerçekleştirmek istediği 8 Mart mitingi Valilik tarafından yasaklandı.

17.03.2017: Anayasa değişikliğine karşı çıkanların "Hayır" toplantıları OHAL ge-rekçesiyle yasaklanmaya başlandı. Boğaziçi Üniversitesi, CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Selin Sayek Böke'nin, Bilgi Üniversitesi, Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka'nın, Niğde Valiliği ise Meral Akşener'in konferanslarını OHAL'i gerekçe göstererek iptal etti.

17.03.2017: Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİLİM), bir yazıyla duyuru yaparak, ULAKBİLİM TR dizin veri tabanlarında kabul edilmiş, DergiPark hizmetinden yararlanan tüm dergilerde sorumlu, editör, editör yardımcısı, hakem kurulu gibi görevleri bulunan kişiler arasında kamu görevinden ihraç edilen veya açığa alınanlar varsa, "durumlarının yeniden değerlendirmesi, hakkında yaptırım bulunanlarla ilgili tedbirlerin alınması konularında sorumluluğun dergiye ait" olduğunu bildirmiştir.

18.03.207: İzmir Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı, OHAL sürecinde cezaevinde Kur'an-ı Kerim, İncil, Tevrat ve Zebur kitapları dışında kalan kitap, dergi, gazete ve benzeri kitapların kabul edilmemesi kararı aldı.

26.04.2017: 100 yaşındaki Erenköy Kız Lisesi'nin geleneksel pilav gününe genelge yasağı geldi. Mezunlar okul bahçesinde bir araya gelebilmek için imza kampanyası başlattı.

29.04.2017: 689 ve 690 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile kamuoyunda tartışmalara neden olan evlilik programları yasaklandı.

04.05.2017: 8-12 Mayıs tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan konserler, atölyeler, oditoryum etkinlikleri, dans gösterileri ve çeşitli oyunların yer alacağı MSGSÜ Sanat Festivali yasaklandı.

05.05.2017: Tunceli'de, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan için düzenlenmek istenen anma etkinliği, Tunceli Valiliği tarafından OHAL bahanesiyle yasaklandı. Valilik sadece yürüyüşü değil basın açıklaması yapılmasını da yasakladı.

08.05.2017: İTÜ'de yapılacak LGBTİ Onur Yürüyüşü, OHAL gerekçesiyle yasaklandı.

22.05.2017: Açlık grevindeki Nuriye Gülmen ve Semih Özakça'nın gece yarısı operasyonu ile gözaltına alınması protestoları sırasında çok sayıda kişi darp edilerek gözaltına alındı. İnsan Hakları Anıtı önünde eylem yapılmasını engellemeye çalışan polisler anıtı çelik bariyerlerle abluka altına aldı.

26.05.2017: Ankara Valiliği, güneş battıktan sonra yapılan şarkılı türkülü protestoları 'terör örgütlerinin eylem yapanlara yönelik bombalı saldırı yapma riski' olduğu gerekçesiyle yasakladı.

27.05.2017: Kadıköy Belediyesi Meclis üyelerinin Avusturya'dan aldıkları toplantı daveti sonrası yurt dışına çıkış için İçişleri Bakanlığı'na yaptıkları başvuruya Bakanlıktan yanıt gelmeyince toplantıya katılım sağlanamadı.

28.05.2017: 28 Mayıs tarihinde yapılacağı duyurulan Alevi inanç önderlerinden Aziz Dede anma etkinlikleri OHAL gerekçesiyle yasaklandı.

03.06.2017: Çocuk İstismarıyla Mücadele Derneği'nin (ÇİMDER) Şakran Çocuk Cezaevi raporunun kamuoyu ile paylaşılması, Adalet Bakanlığı tarafından, OHAL gerekçesiyle engellendi.

18.06.2017: Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen ve daha çok turizmle kültür alanlarında çeşitli etkinliklerin gerçekleştirildiği Türkiye Festivali'ne daha önce katılacakları belirtilen Antalya'nın farklı ilçelerinin belediye başkanları, OHAL'e takıldı. İçişleri Bakanlığı, CHP'li ve MHP'li başkanların Moskova'ya fuar için çıkışına izin vermedi.

22.06.2017: CHP Antalya İl Başkanlığı tarafından kurulan "Adalet Çadırı"nı OHAL gerekçesiyle kaldıran Antalya Valiliği, masa ve sandalyeleri de yasakladı.

23.06.2017: Her yıl Sivas İmranlı ilçesinde İmranlı Derneği ve Koçgiri Derneği'nin bir araya gelerek gerçekleştirdiği Cogi Baba Festivali OHAL gerekçesiyle iptal edildi.