Akaryakıt Fiyat Artışı Devam Edecek mi ?

Pandemi dönemi öncesi yani Şubat ve Mart aylarında OPEC toplantısında Sudi Arabistan ve Rusya Üretim kotaları konusunda ihtilaf yaşamışlardı. Suudi Arabistan serbest üretim yapacağını açıklamasının ardından Petrol fiyatları 30 $ altına düştü. Ardından Pandemi de eklenince Petrol fiyatları eksi 37 $ kadar düştüğü görülmüştük. Burada tabi  her ülkenin farklı enerji politikaları var. Bunun yanında Amerika da kaya gazı maliyeti 40 $ civarında olduğu söyleniyor. Yani petrol fiyatları 40 $ civarında olduğunda  Amerika daki kaya gazı üreticileri ciddi zarar etmeye başlıyor. Pandemi sürecinde  çok ciddi batan şirketler oldu. Tabi bu dünya enerji kulislerinde  Suudi Arabistan ve Rusya’nın anlaşıp Amerika kaya gazı üreticilerini zor duruma sokarak  iflas etmelerini sağladıkları konuşuldu.

Geldiğimiz noktada ise, tüketimin artması ile Brent Petrol fiyatları artmaya başladı. Amerikada’ki kaya gazı üreticilerinin bir kısmı iflas ettiği için kalanlarında üretim miktarı  azaldığından  fiyatlar yukarı yönlü yükselişe geçti.

4 Ekim 2021 Pazartesi OPEC+ ( Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ya da kısaca OPEC, net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur.)  toplantısında üretici ülkeler 400 bin varil/gün üretimini arttırmama kararı alarak, içinde bulunduğumuz dönem için en kötü senaryoyu uygulamaya almış oldular. Maalesef bu durum  arz talep dengesini alt üst ederek Brent Petrol ün artışını tetikledi.  Yani  tüketim artarken  üretim sabit kaldı.

Ülkemizde fiyatlara bakacak olursak öncelikle,   Eşel Mobil  Uygulamasını anlatarak başlamamız gerektiğini düşünüyorum. 2018 Mayıs ayında uygulamaya giren Eşel-Mobil sistemi, döviz kuru, petrol fiyatı veya bütan/propan fiyatı gibi maliyet unsurlarındaki yükselişlere bağlı olarak akaryakıt fiyatlarında gerçekleşecek artışların maktu ÖTV indirimiyle telafi edilmesini sağlamıştır.

2018 de yani Eşel mobil başladığı süreçte;

Motorin’ deki  ÖTV 1,84 ₺ ,

 K. Benzin’ deki ÖTV ise 2,50 ₺  civarında idi.

2021 0cak - Eylül ‘de Eşel Mobil Sistemi ile devletimiz yaklaşık   50 Milyar ₺  vergiden feragat etti. Eğer bu model olmasaydı Ürün fiyatları 10 ₺ seviyelerinde olacaktı. Devletimize   böyle  bir imkanı bizlere ve vatandaşımıza sağladığı için sektör adına teşekkür ediyoruz. Devletin çok ciddi bir yük sırtladığı çok açık ve net  ifade etmek isterim. Öte yandan bu metodoloji yapılmasaydı neredeyse bütün tüketim ürünleri nakliye fiyatlarının artmasıyla emtia fiyatlarının artacağını da göz ardı etmememiz gerektiğini düşünüyorum.

 Brent Petrol ve dövizin artışı ile ürün fiyatları hızla yükselmesi ile  içinde bulunduğumuz durum ortaya çıkardı. Brent Petrol ünde 100 $ seviyesi test edileceği enerji kulislerinde konuşulmakta, bu da tabi ürün fiyatlarının önümüzdeki günlerde Akaryakıta ZAM olarak yansıyacağı anlamına geliyor.

   Ülkemizdeki  akaryakıt fiyatı tespit edilirken kullanılan hesaplamada Ham Petrol ve Dolar kurun dan herhangi birinin değişmesi halinde,  değişikliği baz alınarak akaryakıt fiyatlaması yapılmaktadır. Şu anda hem Brent Petrol hem de Dolar Kuru ciddi bir yükselişte onun için önümüzdeki günlerde zamların devam edeceğini öngörebiliriz.

Ülkemizdeki   Akaryakıt zamlarının  etkisini daha somut bir örnekle anlatmak isterim. Geçtiğimiz günlerde LPG’deki 71 kr zamdan sonra LPG almak Benzin almaktan daha pahalı hale geldi. Nasıl mı?

Örneğin;

Bir otomobil 100 km de yaklaşık     8 Lt Benzin tüketiyorsa,

                               100 km de yaklaşık 10 Lt LPG tüketir. Bunun nedeni yoğunluk farkındandır. LPG’nin yoğunluğu 0,56 iken benzinin yoğunluğu  0,76 dır. Kalori hesabı yapılırken  kilogram olarak yapıldığı için LPG tüketimi daha fazladır. Bunun yanında LPG nin araç tesisat maliyeti ve % 20 lik tüketim farkını da göz önüne aldığınızda LPG nerdeyse Benzinden pahalı hale gelmiş olur. LPG indirimini yüksek olduğu illerde Benzin ile başa baş iken, indirimin  az olduğu illerde ise LPG daha maliyetli bir hal almış durumda.

  Sonuç olarak ; OPEC ‘in  Kasım ayındaki  toplantısına kadar petrolün arz ve talebinde yaşanacak gelişmelere bağlı olarak  Yüksek fiyatlar gelecek ayda da devam eder gibi görünüyor. Özellikle 80 dolar yakınında veya üzerinde seyrederse, OPEC üyeleri arasında, bu yüksek fiyatları avantaja çevirip daha çok gelir elde etmek için günlük üretimi sabit tutma kararı çıkabilir.

Bekleyip Hep Birlikte  Göreceğiz.

Malatya Akaryakıtçıları Derneği 
Yönetim Kurulu Başkanı 
 Bülent ÖNAL