Böbrek Taşları

Böbrek taşı genellikle; idrarın, idrar yollarına geçmeden önce toplandığı böbreğin orta kısmında meydana gelir. İdrardaki kalsiyum ve ürik asit gibi belli maddelerin kristalleşmesi ve bu kristallerin zamanla kümeleşmesi sonucu oluşur. Küçük taşlar herhangi bir soruna sebep olmadan vücudu kendiliğinden terk eder. Büyük taşlar mesaneye doğru ilerlerken idrar yollarında hasara neden olur. Şiddetli ağrı meydana gelir ve idrar akımı tıkanır. Böbrek taşları daha çok, genç ve orta yaşlı kişilerde görülür. Erkeklerde kadınlara kıyasla daha sıktır. Sıcak bölgelerde yaşayan kişilerde de böbrek taşı gelişme riski daha yüksektir. Çünkü sıcak sebebiyle vücutta su kaybı fazladır ve dolayısıyla da idrarda yoğun şekilde mineral birikir. Eğer bir kez böbrek taşı düşürmüşseniz, tekrar etme olasılığı yüksektir. Bu nedenle, böbrek taşınızın sebebini belirleyerek tekrar oluşmasını engellemeye çalışmak akıllıca olacaktır.Böbrek taşının belirti ve bulguları nelerdir?Sırt ve bel bölgesinde başlayarak kasığa doğru yayılan 'kuşak' tarzında şiddetli ağrıBulantı ve kusmaAşırı terlemeİdrarda kan görmek, idrarda pembe-kırmızı renk değişikliğiAcilen idrara çıkma isteği Bazen olaya idrar yolları enfeksiyonu da eşlik eder. Bu durumda aşağıdaki belirtiler de tabloya eklenebilir.Yüksek ateş, ürperme, titremeSık sık gelen acilen idrara çıkma isteğiAğrılı idrar yapmaBulanık renkli veya kötü kokulu idrarBöbrek taşı oluşumunun nedenleri nelerdir?Böbrek taşlarının neden bazı insanlarda sık sık görülürken diğerlerinde hiç oluşmadığı bilinmemektedir. Vakaların %90'ında neden belirsizdir. Nedenler arasında aşağıdaki faktörler sayılabilir.Kalıtımsal faktörler: Aynı aile içerisinde birden fazla kişide görülebilir.Gut hastalığı, iltihabi barsak hastalığı veya kronik idrar yolları enfeksiyonu olan kişilerde daha sık görülür.Çok az sıvı almak ve uzun süreli yatak istirahatiİçeriğinde kalsiyum bulunan mide asidini giderici ilaçların uzun süreli kullanımıBeslenme bozukluğu: Özellikle B6 vitamininin ve magnezyumun az alınmasıKandaki kalsiyum miktarını arttıran hastalıklar: Paratiroid bezinin aşırı çalışması, süt-alkali sendromu, sarkoidoz, paget hastalığı, kemik tümörleriDoğumsal bozukluklarKalıtsal olarak böbrek taşı yapma ihtimali yüksek olan kişilerde; çikolata, üzüm, ıspanak ve çilek gibi kalsiyumdan zengin gıdaların aşırı tüketilmesiBöbrek taşının tedavisi nasıldır?Böbrek taşlarının %90'ı, 3-6 hafta arasında kendiliğinden düşer. Dolayısıyla doktorunuz başlangıçta, içebildiğiniz kadar su içmenizi ve ağrı kesici almanızı önerebilir.Ağrıyı hafifletmek için antispazmodik ilaçlarEnfeksiyon gelişmişse, idrar kültürü yapılarak uygun antibiyotik verilir.Taş düşürülemeyecek kadar büyükse, taş kırma yöntemi (ESWL) uygulanır.Tam tıkanıklık ve böbrek yetmezliği bulguları gelişirse cerrahi girişim uygulanmalıdır.Düşen veya çıkarılan taşın cinsi belirlenir. Nüksü engellemek için uygun ilaçlar verilir ve gerekiyorsa beslenme şeklinde değişiklikler yapılır.Böbrek taşından korunmak için öneriler nelerdir?Günde en az 3 litre su için. Yaz aylarında ise 3 litreden fazla su içmeye gayret edin.Bol miktarda kalsiyum içeren yiyeceklerden uzak durmaya çalışın. Süt ve sütlü besinleri; çay ve kakao gibi içecekleri; çikolata, ıspanak ve maydanoz gibi yiyecekleri; kuru yemişleri ve aşırı C vitaminini kısıtlayın.Her gün B6 vitamini (10mg) ve magnezyum (300mg) takviyesi alın.D vitamini takviyesi almaktan kaçının.Ançuez, sardalya ve sakatat gibi ürik asit seviyelerini arttıran yiyecekleri yemeyin.Düşük proteinli diyet uygulayarak vücudunuzdaki ürik asit miktarını sınırlayın.İçeriğinde kalsiyum bulunan mide asidini giderici ilaçlar almayın.Günde 3 gramdan fazla olmamak kaydıyla tuz alımını kısıtlayın.KAYNAK: MEDİCALPARK